พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นเมืองด่านซ้าย(ผีตาโขน)
พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นเมืองด่านซ้าย ตั้งอยู่ภายในวัดโพนชัย โดยนำกุฏิหลังเดิมของท่านเจ้าอาวาสมาดัดแปลงเป็นพิพิธภัณฑ์ กุฏิดังกล่าวสร้างขึ้นในปี พ.ศ. 2478 ด้วยไม้ทั้งหลังตามแบสถาปัตยกรรมแบบพื้นถิ่น ภายในได้รวบรวมเอาวัฒนธรรมและประเพณีของด่านซ้ายเข้ามาจัดแสดงไว้ครบถ้วน
ตั้งแต่ห้องแรก คือห้องเมืองด่านซ้ายและพระธาตุศรีสองรัก แสดงประวัติศาสตร์ของชาวด่านซ้ายตั้งแต่เมื่อ 400 ปีที่ผ่านมา ประวัติตำนานพระธาตุศรีสองรัก
ส่วนที่สอง ห้องผีตาโขน แสดงวัฒนธรรมประเพณีฮีตสิบสองคองสิบสี่ของชาวอีสาน งานประเพณีบุญหลวงและการละเล่นผีตาโขน ประวัติความเป็นมาของผีตาโขน การทำหน้ากากผีตาโขนในรูปแบบต่าง ๆ ตลอดจนคติความเชื่อเกี่ยวกับการละเล่นผีตาโขน ซึ่งผู้เล่นและผู้ดูควรที่จะรู้และเข้าใจ
ส่วนที่สาม ห้องสื่อวีดีทัศน์ ฉายภาพเรื่องราวของเมืองด่านซ้าย ประเพณีงานบุญหลวงและการละเล่นผีตาโขน พร้อมกับนิทรรศการแหล่งท่องเที่ยวในอำเภอด่านซ้าย อาหารพื้นเมือง และบุคคลสำคัญของด่านซ้าย
ส่วนที่สี่ ว่าด้วยเรื่องของดีเมืองด่านซ้าย แสดงสาระความรู้ที่ชาวด่านซ้ายภาคภูมิใจ เช่น สมุนไพรพื้นบ้าน แหล่งท่องเที่ยว ข้อมูลพื้นบ้านของอำเภอด่านซ้าย
ส่วนที่ห้า สาธิตการทำหน้ากากผีตาโขน จะมีการสาธิตให้ผู้สนใจทุกวันเสาร์-อาทิตย์ แม้จะไม่มีโอกาสมาร่วมงานประเพณีบุญหลวง หากแต่ผู้ชมสามารถลองสวมชุดและหน้ากากผีตาโขนที่พิพิธภัณฑ์แห่งนี้ได้
และส่วนที่หก มุมพักผ่อนและขายของที่ระลึก อาทิ หน้ากากผีตาโขนจิ๋ว เซรามิกรูปผีตาโขน รายได้จากการขายของที่ระลึกจะใช้ในกิจการพัฒนาพิพิธภัณฑ์
กว่าจะมาเป็นพิพิธภัณฑ์แห่งนี้ เดิมนั้นเป็นเพียงนิทรรศการเกี่ยวกับประเพณีผีตาโขนในห้องสมุดประชาชน ที่เริ่มทำมาตั้งแต่ปี 2522 เมื่อททท.เข้ามาโปรโมทการท่องเที่ยว ทำให้ผู้สนใจเข้ามาชมและสอบถามอยู่เสมอ ๆ ภายใต้การนำของเจ้าหน้าที่ประจำการศึกษานอกโรงเรียน(กศน.)อำเภอด่านซ้าย จึงของบประมาณประมาณจาก ททท. และจังหวัด มาจัดทำพิพิธภัณฑ์แห่งนี้ โดยขอแรงสนับสนุนอีกทางจากท่านเจ้าอาวาสและทางชุมชน ในช่วงที่มีงานบุญหลวง ผู้คนทั่วประเทศแห่แหนกันมาที่วัดโพนชัย พิพิธภัณฑ์แห่งนี้นอกจากจะเผยแพร่ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับประเพณีบุญหลวงและการเล่นผีตาโขนให้กับคนต่างถิ่นแล้ว นอกชานบนตัวเรือนที่เป็นไม้กระดานขัดไว้อย่างมันปลาบ ยังกลายเป็นที่พักหลบร้อนของผู้มาเยือนอีกด้วย
[mappress mapid=”517″]
